Bijkomende psychische problemen bij vrouwen met LVB

Student:          Hilde Jelsma

Opleiding:       Postmasteropleiding orthopedagoog-generalist, Opleidingsinstituut PPO

Jaar:               2025

Cijfer:              9
 

We weten dat vrouwen met een lichte verstandelijke beperking (LVB) vaker psychische problemen hebben. Maar om welke problemen gaat het dan? En hoe vaak komen ze voor?

Hilde (gedragskundige bij Alliade gehandicaptenzorg) deed voor haar postmasteropleiding tot orthopedagoog-generalist onderzoek naar dit onderwerp. Ze wilde ontdekken of de cijfers uit de literatuur ook herkenbaar zijn bij vrouwen met LVB die door Alliade worden ondersteund.

Het onderzoek gaf ze overzichtelijk weer in een poster. Deze vind je onderaan de pagina bij Documenten.


Samenvatting

  • Wat was de aanleiding voor het onderzoek?

    Uit onderzoek en praktijkervaring weten we dat mensen met lichte verstandelijke beperkingen (LVB) vaker psychische problemen hebben dan mensen zonder verstandelijke  beperkingen. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar hoe vaak psychische problemen voorkomen bij mensen met een verstandelijke beperking. Maar een volledig overzicht van deze problemen en de bijbehorende cijfers ontbreekt nog. Het is ook niet duidelijk of de cijfers uit de literatuur hetzelfde beeld laten zien als bij de vrouwelijke cliënten met LVB bij Alliade.
     

    Met dit onderzoek willen we zicht krijgen op hoe vaak psychische problemen voorkomen bij volwassen vrouwen met LVB. Deze kennis helpt ons om de zorg beter af te stemmen op wat zij nodig hebben.

  • Wat was de onderzoeksvraag?

    Welke psychische problemen komen voor bij volwassen vrouwen met een LVB bij Alliade, en hoe vaak komen deze problemen voor?

  • Hoe werd het onderzoek uitgevoerd?

    Hilde voerde een literatuuronderzoek uit naar bijkomende problemen bij mensen met LVB. Daarnaast onderzocht ze de dossiers van 41 volwassen vrouwen met LVB die zorg en begeleiding krijgen bij Alliade.

  • Wat waren de belangrijkste resultaten?
    • Uit het dossieronderzoek blijkt dat bijkomende psychische problemen veel voorkomen bij de vrouwen uit het dossieronderzoek. Deze problemen worden regelmatig alleen beschreven, zonder dat er sprake is van een officiële diagnose. Het gaat bijvoorbeeld om ervaringen met trauma, psychoses of stemmingswisselingen.
       
    • De informatie over psychische problemen wordt op diverse plekken in het dossier vastgelegd, hierdoor is niet altijd in één oogopslag duidelijk wat er speelt qua bijkomende psychische problematiek.
    • Uit de dossieronderzoeken bij Alliade, die zowel bij vrouwen als bij mannen zijn uitgevoerd, blijkt dat de cijfers van vrouwen opvallend verschillen van die van mannen. Daarnaast wijken de cijfers van vrouwen af van wat bekend is uit het literatuuronderzoek. Het is goed om te weten dat daarin geen onderscheid is gemaakt in geslacht.
  • Wat was de belangrijkste conclusie?

    Bij de vrouwen in het onderzoek komen psychische problemen regelmatig voor. Het vaakst gaat het om psychoses of stoornissen binnen het schizofreniespectrum (39%). Daarna volgen trauma- en stressgerelateerde problemen (37%) en stemmingsstoornissen, zoals depressie (34%).

  • Welke aanbevelingen zijn er voor de praktijk?
    • Scholing voor gedragskundigen
      Biedt gedragskundigen gerichte training aan om psychische problemen bij mensen met een LVB beter te herkennen en vast te stellen.
       
    • Centrale plek voor informatie
      Bundel alle informatie over psychische problematiek op één vaste plek in het dossier. Dit zorgt voor overzicht, snellere toegang en betere afstemming in begeleiding en behandeling.
       
    • Inzicht in het diagnostische proces
      In veel dossiers worden problemen wel benoemd, maar ontbreekt een officiële diagnose. Onderzoek hoe het diagnostische proces momenteel verloopt binnen Alliade en hoe gedragskundigen dit ervaren. Start bijvoorbeeld met een medewerkers-enquête om het proces goed in kaart te brengen.
       
    • Meer cliënten onderzoeken
      Breid het dossieronderzoek uit met een grotere steekproef. Dit geeft een representatiever beeld van psychische problematiek bij mensen met een LVB binnen Alliade. Die inzichten helpen om de zorg beter af te stemmen op de behoeften van cliënten.
  • Wat is de meerwaarde van dit onderzoek voor de cliënt, verwant en zorgmedewerker?

    Door inzicht te krijgen in bijkomende psychische problemen bij mensen met LVB bij Alliade, kan de zorg beter worden afgestemd op wat zij nodig hebben. Dat komt de kwaliteit van de zorg ten goede.


Documenten

Hoofdgebied
Gehandicaptenzorg
Onderzoekslijn(en)
Passende zorg, LVB

Ook interessant:
  • Delen