Al meer dan twaalf jaar geleden maakte Jan de overstap van de wegenbouw naar de zorg. Via het zij-instroomtraject van Alliade ging hij aan de slag als begeleider complexe zorg. ‘Ik vind het ontzettend mooi om mensen te helpen zich te ontwikkelen, ook al is dat in hele kleine stapjes.’
Werk met betekenis
Voordat Jan in de complexe zorg ging werken, werkte hij als uitvoerder en projectleider in de wegenbouw. Daarnaast leidde hij jongeren op voor de wegenbouw. ‘Dat waren vaak jongens die niet goed konden leren, maar wél hard wilden werken. Ik vond het prachtig om hen een vak te leren dat ze graag wilden doen.’ Rond zijn veertigste was Jan echter helemaal klaar met de bouw. ‘Het mensencontact vond ik leuk, maar het draaide vooral om geld. Ik wilde iets doen dat er echt toe deed.’ Een vriend die in de zorg werkte inspireerde hem om twaalf jaar geleden het zij-instroomtraject van Alliade te volgen.
Niks doen is geen optie
Ondertussen werkt Jan als begeleider complexe zorg en begeleidt hij zijn cliënten volgens de Triple C-methodiek. ‘We kijken naar de mens achter het gedrag, geven én krijgen vertrouwen en werken aan een zinvolle daginvulling. Dat sluit precies aan bij hoe ik zelf in het leven sta en met mijn medemens omga.’ Twaalf jaar geleden was dat nog anders. Er was nauwelijks dagbesteding en hoewel de Triple C-methodiek al tijdens het zij-instroomtraject werd geleerd, werd die nog niet overal toegepast. Voor Jan was dat een drijfveer om daar verandering in te brengen. ‘Samen met mijn collega’s gingen we met de cliënten klusjes doen, zoals fietsen repareren en houtwerkjes maken. Mijn motto is: niks doen is geen optie.’
Rust en zelfvertrouwen kweken
Acht jaar geleden kreeg Jan de kas in Beetsterzwaag tot zijn beschikking en de opdracht om hier een dagbesteding locatie van te maken. Iets waar hij nog steeds trots op is. ‘De kas is echt mijn plek. Alle cliënten hebben hier een eigen taakje. Soms doe ik tachtig procent van het werk en de cliënt de rest, soms is het andersom. Dat maakt niet uit; het gaat erom dat ze iets bijdragen en zich nuttig voelen.’ Volgens Jan zit daar de kracht van dagbesteding in. ‘Je ziet dat de cliënten rustiger worden en meer zelfvertrouwen krijgen. Kleine stapjes misschien, maar voor hen zijn het grote overwinningen. Dat ik hen daarin mag begeleiden, geeft mij ontzettend veel voldoening.’
Zonder wrijving geen glans
Jan maakt ook regelmatig moeilijke situaties mee. ‘Cliënten zijn onvoorspelbaar; een situatie kan in een paar seconden omslaan. Soms is er agressie en moet je fysiek ingrijpen. Maar zonder wrijving geen glans.’ Daarom is het belangrijk om duidelijk te zijn. ‘Dat geeft cliënten vertrouwen en helpt hen zich te ontwikkelen. Ik wil ze ook respect bijbrengen voor anderen en de natuur, omdat ik geloof dat wat je geeft, bij je terugkomt.’ Dat leidt tot bijzondere momenten. ‘Soms is het iets kleins, zoals een oprechte knuffel van een cliënt. Maar soms zijn het ook grote stappen. Een oud-cliënte van mij was hier al toen ik twaalf jaar geleden begon. Nu werkt ze bij mij in de kas, en als ik zie hoe ver ze is gekomen, maakt dat me enorm trots.’
Samen sta je sterker
Jan benadrukt hoe belangrijk het team is in de begeleiding van cliënten. ‘We staan altijd voor elkaar klaar. Zo liep laatst een cliënt van een collega weg. Ik schakel dan direct over in handelmodus: taken verdelen, collega’s aansturen en de andere cliënten opvangen. Tijdens zulke ‘paniek’ momenten is het belangrijk om de protocollen te volgen. Daarna bespreken we altijd samen wat goed ging en wat beter kan. Ik vind het ontzettend belangrijk dat we van elkaar blijven leren. Zelfreflectie hoort daar ook bij. Je moet eerlijk naar jezelf kunnen kijken en jezelf goed kennen: weten waar je sterke en zwakke punten liggen. Alleen zo kun je de cliënten goed begeleiden.’
Betekenisvol en dynamisch
Jan voelt zich helemaal op zijn plek bij Alliade. ‘Ik voel me hier echt als een vis in het water en heb elke dag zin om naar mijn werk te gaan.’ Toch benadrukt hij dat dit werk niet voor iedereen is weggelegd. ‘Het is een grote verantwoordelijkheid, je moet een sterke uitstraling hebben en goed met stress om kunnen gaan. Ik houd van dat dynamische, anders zou ik in slaap vallen,’ zegt hij lachend. ‘Daarnaast bouw je een persoonlijke band op met de cliënten. In mijn ogen is dit belangrijk voor hun ontwikkeling. Maar, daarin moet je duidelijke grenzen kunnen stellen voor jezelf als begeleider.’ Hij voegt glimlachend toe: ‘En ik vind het fantastisch dat ik het verschil kan maken voor deze mensen. Dat ik hen mag begeleiden in een zinvol en menswaardig leven, dat is voor mij het allermooiste aan dit werk.’